Liv Hospital Ankara Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Nilay Akagün, göz tembelliği (ambliyopi) rahatsızlığının erken çocukluk periyodunda görülen görme gelişimi bozukluğuna bağlı görme azlığı olduğunu söylemiş oldu. Dr. Öğr. Üyesi Akagün, göz tembelliğinin bebeklik ve erken çocukluk çağlarında başladığını belirterek, “Göz gelişmeninde de kritik periyodun sonu olan 11 yaşına kadar devam eder. Göz gelişmeninde kritik periyot 0-11 yaş ortasıdır ve bu vakit aralığı göz tembelliğinin görülebileceği devirdir. Birden fazla durumda yalnızca tek göz etkilenir. Lakin birtakım durumlarda, göz tembelliği azalan görme sertliği ile birlikte her iki beğenilen de oluşabilir. Göz tembelliği hayatın erken yaşlarında tespit edilir ve yanlışsız biçimde tedavi edilirse, görme yeteneğinin azalması önlenebilir. Lakin tedavi edilmediğinde, göz tembelliği beğenilen kalıcı görme kaybına niye olabilir” diye konuştu.
BELİRTİLERİ AYIRT ETMEK SIKINTI OLABİLİR
Göz tembelliğinin, ekseriyetle erken çocukluk periyodunda görme gelişimi sorunu olduğunu kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Akagün, şunları söylemiş oldu: “Rahatsızlığın belirtilerini ayırt etmek güç olabilir. Ekseriyetle tek beğenilen olması ve çocukların gözleri içindeki görme farkını fark edememesi yahut söz edememesi, göz denetimleri yapılmayan çocuklarda bu vakitte ailenin bu durumu fark etmesini zorlaştırır. Göz tembelliğinde göz kapama tedavileri birinci seçenektir ve fazlaca kıymetlidir. Lakin çocuklar tarafınca göz kapama vakit içinderı problemli olabilmektedir. Çocuğunuzun göz tembelliği için göz bandını takmasını eğlenceli hale getirerek, bu süreci kabul etmesine yardımcı olabilirsiniz. Gözlerin birbirleri ile paralel olmaması olan şaşılık öteki bir göz tembelliği niçinidir. Görmenin olağan bir biçimde geliştiğinden ve gözlerin bir arada düzgün çalıştığından emin olmak için çocuğunuzun birinci göz muayenesinin doğumdan daha sonra birinci 6 hafta ortasında yapılması konjenital (doğuştan) problemlerin ortadan kaldırılması için değerlidir. Göz tembelliğinin gelişmesinde başlangıç vakti kritik periyod olarak isimlendirilir ve 6 haftadan başlayarak 11 yaşa kadar uzar. Birinci muayeniçin daha sonra olağan gelişen bir çocukta daha sonraki muayenenin ise 6 aylıkken planlanması önerilir.”
KAYAN GÖZLERDEN KAYNAKLI ÇİFT GÖRME
Dr. Öğr. Üyesi Akagün, şaşılığın göz tembelliği niçinlerinden biri olduğunu söyleyerek, “Kayan gözlerden kaynaklanan çift görme durumundan kaçınmak için beyin kayan gözden gelen görme girdisini göz arkası eder, bu biçimdece bu durum beğenilen göz tembelliğine yol açar. Birtakım durumlarda göz tembelliğine, şaşılık olmamasına karşın iki gözdeki eşit olmayan kırılma kusurları yol açar. Bu çeşit durumlarda, beyin daha az düzeltilmemiş kırılma kusuru olan güzel bakılırsan göze güvenir ve başka gözü ise gözdeki bulanık görmeden dolayı devre dışı bırakır. bu biçimdece kullanılmayan beğenilen göz tembelliği oluşur. Bu cins göz tembelliğine anizometrik ambliyopi ismi verilir. Bu göz tembelliği, cismin imajının görme merkezi üzerine odaklanamamasına sebep olan organik niçinlerden kaynaklanır Doğumsal katarakt ya da göz kapağı düşüklüğü (ptozis) buna örnek verilebilir. Olağan görme gelişmeninin gerçekleşmesini sağlamak ve göz tembelliğini engellemek için bu hastalıkların çabucak tedavi edilmeleri gerekir” dedi.
GÖZ TEMBELLİĞİNİN TEDAVİSİ
Dr. Öğr. Üyesi Akagün, göz tembelliğinin tedavisi ile ilgili, “Şaşılık niçiniyle oluşan göz tembelliğinin tedavisi birden fazla vakit gözleri düzeltmek için şaşılık ameliyatı ile birlikte göz bandı takılmasını içerir. Göz bandının her gün farklı müddetlerde, yarım gün yahut tüm gün boyunca takılması gerekebilir. Bu durum haftalar yahut aylarca devam edebilir. Kimi çocuklarda göz tembelliğini tedavi etmek için göz bandına öteki bir alternatif olarak, sikloplejik göz damlaları kullanılmıştır. Penelizasyon yahut ilaç tedavisi olarak isimlendirilen bu prosedür çocuğun sağlam gözüne damla damlatılarak uygulanır. Pratikte sık tercih edilmez. Göz tembelliğinin en aktifliği yüksek tedavisi özetlemek gerekirse niçini bularak mümkünse ortadan kaldırmak, yanlışsız gözlük reçetelendirerek gözlüğün kullanılmasını sağlamak ve göz kapama idmanlarının aksatılmadan devam edilmesinden oluşmaktadır” diye konuştu.
BELİRTİLERİ AYIRT ETMEK SIKINTI OLABİLİR
Göz tembelliğinin, ekseriyetle erken çocukluk periyodunda görme gelişimi sorunu olduğunu kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Akagün, şunları söylemiş oldu: “Rahatsızlığın belirtilerini ayırt etmek güç olabilir. Ekseriyetle tek beğenilen olması ve çocukların gözleri içindeki görme farkını fark edememesi yahut söz edememesi, göz denetimleri yapılmayan çocuklarda bu vakitte ailenin bu durumu fark etmesini zorlaştırır. Göz tembelliğinde göz kapama tedavileri birinci seçenektir ve fazlaca kıymetlidir. Lakin çocuklar tarafınca göz kapama vakit içinderı problemli olabilmektedir. Çocuğunuzun göz tembelliği için göz bandını takmasını eğlenceli hale getirerek, bu süreci kabul etmesine yardımcı olabilirsiniz. Gözlerin birbirleri ile paralel olmaması olan şaşılık öteki bir göz tembelliği niçinidir. Görmenin olağan bir biçimde geliştiğinden ve gözlerin bir arada düzgün çalıştığından emin olmak için çocuğunuzun birinci göz muayenesinin doğumdan daha sonra birinci 6 hafta ortasında yapılması konjenital (doğuştan) problemlerin ortadan kaldırılması için değerlidir. Göz tembelliğinin gelişmesinde başlangıç vakti kritik periyod olarak isimlendirilir ve 6 haftadan başlayarak 11 yaşa kadar uzar. Birinci muayeniçin daha sonra olağan gelişen bir çocukta daha sonraki muayenenin ise 6 aylıkken planlanması önerilir.”
KAYAN GÖZLERDEN KAYNAKLI ÇİFT GÖRME
Dr. Öğr. Üyesi Akagün, şaşılığın göz tembelliği niçinlerinden biri olduğunu söyleyerek, “Kayan gözlerden kaynaklanan çift görme durumundan kaçınmak için beyin kayan gözden gelen görme girdisini göz arkası eder, bu biçimdece bu durum beğenilen göz tembelliğine yol açar. Birtakım durumlarda göz tembelliğine, şaşılık olmamasına karşın iki gözdeki eşit olmayan kırılma kusurları yol açar. Bu çeşit durumlarda, beyin daha az düzeltilmemiş kırılma kusuru olan güzel bakılırsan göze güvenir ve başka gözü ise gözdeki bulanık görmeden dolayı devre dışı bırakır. bu biçimdece kullanılmayan beğenilen göz tembelliği oluşur. Bu cins göz tembelliğine anizometrik ambliyopi ismi verilir. Bu göz tembelliği, cismin imajının görme merkezi üzerine odaklanamamasına sebep olan organik niçinlerden kaynaklanır Doğumsal katarakt ya da göz kapağı düşüklüğü (ptozis) buna örnek verilebilir. Olağan görme gelişmeninin gerçekleşmesini sağlamak ve göz tembelliğini engellemek için bu hastalıkların çabucak tedavi edilmeleri gerekir” dedi.
GÖZ TEMBELLİĞİNİN TEDAVİSİ
Dr. Öğr. Üyesi Akagün, göz tembelliğinin tedavisi ile ilgili, “Şaşılık niçiniyle oluşan göz tembelliğinin tedavisi birden fazla vakit gözleri düzeltmek için şaşılık ameliyatı ile birlikte göz bandı takılmasını içerir. Göz bandının her gün farklı müddetlerde, yarım gün yahut tüm gün boyunca takılması gerekebilir. Bu durum haftalar yahut aylarca devam edebilir. Kimi çocuklarda göz tembelliğini tedavi etmek için göz bandına öteki bir alternatif olarak, sikloplejik göz damlaları kullanılmıştır. Penelizasyon yahut ilaç tedavisi olarak isimlendirilen bu prosedür çocuğun sağlam gözüne damla damlatılarak uygulanır. Pratikte sık tercih edilmez. Göz tembelliğinin en aktifliği yüksek tedavisi özetlemek gerekirse niçini bularak mümkünse ortadan kaldırmak, yanlışsız gözlük reçetelendirerek gözlüğün kullanılmasını sağlamak ve göz kapama idmanlarının aksatılmadan devam edilmesinden oluşmaktadır” diye konuştu.