\Split Filmi Hangi Hastalıktır?\
M. Night Shyamalan’ın 2016 yapımı *Split* filmi, sinema dünyasında hem çok konuşulan hem de tartışılan yapımlardan biri olmuştur. Film, psikolojik bir gerilim ve korku unsurlarını barındıran bir yapıya sahipken, ana karakteri Kevin’ın farklı kişiliklere bürünmesi, izleyicilerin zihninde önemli bir soru bırakmaktadır: "Split filmi hangi hastalıktır?" Bu yazıda, filmin merkezinde yer alan hastalık hakkında detaylı bilgi verecek ve benzer soruları da yanıtlayarak konuyu daha derinlemesine inceleyeceğiz.
\Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu (DID) Nedir?\
*Split* filminin baş karakteri Kevin, birçok farklı kişiliğe sahip bir birey olarak tasvir edilmektedir. Filmde, Kevin’ın kişiliklerinden bazıları oldukça zararsızken, bazıları ise tehlikeli ve saldırgan olabilir. Bu durumu açıklamak için kullanılan psikolojik terim ise "Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu" (DID) veya eski adıyla "Çoklu Kişilik Bozukluğu"dur.
Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu, bir kişinin birden fazla, birbirinden bağımsız kişilik ya da kimlik geliştirmesiyle karakterizedir. Bu kişilikler, kişinin davranışlarını, düşünce süreçlerini ve hatırlama yetilerini etkileyebilir. DID, genellikle şiddetli travmatik deneyimlerin bir sonucu olarak gelişir ve kişinin bilinçli zihninden "kaçış" olarak kabul edilir. Bozukluk, çoğunlukla çocukluk döneminde yaşanan fiziksel veya cinsel travmalarla ilişkilendirilir.
Filmde Kevin’ın kişilikleri arasında geçişler çok hızlı bir şekilde gerçekleşir ve bu geçişler, onun çevresindeki insanları tehlikeye atmasına yol açar. Kevin’ın "Hayvan" kişiliği, bozukluğun şiddetli bir örneği olarak izleyiciye sunulurken, diğer kişilikleri daha sakin ve zararsız olabilir.
\Dissosiyatif Kimlik Bozukluğunun Belirtileri ve Tanısı\
Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu’nun tanısı, genellikle uzun süren gözlemler ve psikolojik testler sonrasında konur. Bu bozukluğun belirtileri şunlar olabilir:
1. **Farklı Kimlikler veya Kişilikler**: Kişi, birden fazla kişiliğe sahip olabilir ve bu kişilikler, birbirinden farklı düşünce, davranış ve duygu halleri sergileyebilir.
2. **Unutkanlık ve Hafıza Kaybı**: Farklı kişiliklerin farklı anıları olabilir ve bu durum hafıza kaybına yol açabilir.
3. **Zihinsel Boşluklar**: Kişinin zihinsel olarak boşluklara düşmesi, önemli olayları hatırlayamaması, zaman kayıpları yaşaması yaygın belirtiler arasında yer alır.
4. **İçe Dönük Davranışlar**: Kişi, bazen içsel dünyasına çekilebilir ve dış dünyadan koparak yalnız kalmayı tercih edebilir.
5. **Travmatik Geçmiş**: Çoğu DID vakasında, kişinin geçmişinde bir tür travma yaşanmış olabilir; bu travma, kişiliklerin ortaya çıkmasına neden olur.
Bu belirtiler, her hasta için farklı şekillerde kendini gösterir. Filmde Kevin’ın travmatik geçmişi, kişiliklerinin gelişmesinde anahtar rol oynamaktadır.
\Split Filmindeki Kişilikler ve Did’in Sinemaya Yansımaları\
Filmde, Kevin’ın 23 farklı kişiliği olduğu iddia edilse de, bu kişilikler çoğunlukla filmde 5 tanesiyle temsil edilmiştir. Bu kişiliklerin her biri, farklı bir yaşta ve cinsiyette olabilir. Kevin’ın kişiliklerinden "Hayvan" (The Beast) ise, en dikkat çekici ve korkutucu olanıdır. "Hayvan", Kevin’ın bir tür vahşi varlık gibi hareket etmesini sağlar ve fiziksel güç ve dayanıklılık açısından olağanüstü yeteneklere sahiptir. Diğer kişilikler, daha normal insan davranışları sergileyen, günlük yaşantısında varlık gösteren kişiliklerdir.
Film, DID’in doğru bir şekilde işlenip işlenmediği konusunda da eleştiriler almıştır. Gerçek hayattaki DID vakaları, genellikle bu kadar dramatik ve dikkat çekici değildir. Kevin’ın kişiliklerinin geçişi, çoğunlukla bir film kurgusu ve gerilim unsuru olarak tasarlanmışken, gerçek DID hastaları bu tür hızlı ve dramatik değişimler yaşamazlar.
\Split Filmindeki Yanılgılar ve Gerçeklik\
Birçok izleyici, *Split* filmindeki DID tasvirinin yanlış olduğunu veya aşırı dramatize edildiğini savunmuştur. Gerçek DID hastaları, genellikle saldırganlık göstermeyen, toplumla uyumlu bireylerdir. Ayrıca, bozukluk genellikle tedavi edilebilir. DID’in tedavisinde, uzun süreli psikoterapi ve travma odaklı terapi önemlidir. Kişilikler arasında sağlıklı bir denge oluşturulmaya çalışılır. Filmde ise "Hayvan" kişiliği gibi şiddetli bir alter ego, hastalığın daha korkutucu ve sinematik bir versiyonunu sunar.
Bununla birlikte, gerçek DID vakalarında birden fazla kişiliğin var olması her zaman böyle dramatik bir şekilde ortaya çıkmaz. Genellikle hastalar, kişilikler arasında geçiş yapmazlar; daha çok farklı kimliklere sahip olurlar ancak bu kimlikler, genellikle kişinin iç dünyasında, dış dünyada ise bir şekilde birbirlerini hissettirmezler.
\Dissosiyatif Kimlik Bozukluğunun Toplumdaki Algısı\
*Split* gibi filmler, toplumsal algıları etkileyebilir. Sinemada gördüğümüz DID hastaları, genellikle suçlu, tehlikeli ve vahşi karakterler olarak tasvir edilir. Bu tür temsiller, DID hastalarının toplumdaki yerini olumsuz etkileyebilir. Gerçek DID hastaları, bu tür bir etiketle karşılaştıklarında, daha fazla damgalanabilir ve tedavi almakta zorlanabilirler. Psikolojik bozukluklar üzerine yapılan bu tür temsillerin, toplumsal farkındalık yaratmak yerine yanlış anlamalara yol açabileceği unutulmamalıdır.
\Sonuç: Split ve Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu Arasındaki Farklar\
*Split* filmi, psikolojik bozuklukları işleyen bir gerilim filmi olarak dikkat çekse de, gerçek dünyada Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu olan bireylerin yaşadığı deneyimleri tam anlamıyla yansıtmaz. Filmde, DID'in dramatize edilmiş bir versiyonu izleyiciye sunulmakta ve bu, genellikle gerilimli bir anlatım tarzına hizmet etmektedir. Gerçek DID hastaları, genellikle şiddetli değil, daha çok içsel bir mücadeleye sahiptirler. Bu nedenle, filmin psikolojik gerçeklikten uzak olduğu söylenebilir.
Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu, son derece karmaşık ve çok yönlü bir hastalıktır. Her birey için farklı şekillerde gelişebilir ve her vaka kendine özgüdür. *Split* filmi, DID’i anlatan bir gerilim filmi olarak izleyiciye sürükleyici bir deneyim sunar, ancak gerçek DID hastaları ve tedavi süreçleri çok daha derindir ve karmaşıktır. Bu nedenle, film izleyicisinin gerçeklik ile kurgu arasındaki farkları anlaması önemlidir.
M. Night Shyamalan’ın 2016 yapımı *Split* filmi, sinema dünyasında hem çok konuşulan hem de tartışılan yapımlardan biri olmuştur. Film, psikolojik bir gerilim ve korku unsurlarını barındıran bir yapıya sahipken, ana karakteri Kevin’ın farklı kişiliklere bürünmesi, izleyicilerin zihninde önemli bir soru bırakmaktadır: "Split filmi hangi hastalıktır?" Bu yazıda, filmin merkezinde yer alan hastalık hakkında detaylı bilgi verecek ve benzer soruları da yanıtlayarak konuyu daha derinlemesine inceleyeceğiz.
\Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu (DID) Nedir?\
*Split* filminin baş karakteri Kevin, birçok farklı kişiliğe sahip bir birey olarak tasvir edilmektedir. Filmde, Kevin’ın kişiliklerinden bazıları oldukça zararsızken, bazıları ise tehlikeli ve saldırgan olabilir. Bu durumu açıklamak için kullanılan psikolojik terim ise "Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu" (DID) veya eski adıyla "Çoklu Kişilik Bozukluğu"dur.
Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu, bir kişinin birden fazla, birbirinden bağımsız kişilik ya da kimlik geliştirmesiyle karakterizedir. Bu kişilikler, kişinin davranışlarını, düşünce süreçlerini ve hatırlama yetilerini etkileyebilir. DID, genellikle şiddetli travmatik deneyimlerin bir sonucu olarak gelişir ve kişinin bilinçli zihninden "kaçış" olarak kabul edilir. Bozukluk, çoğunlukla çocukluk döneminde yaşanan fiziksel veya cinsel travmalarla ilişkilendirilir.
Filmde Kevin’ın kişilikleri arasında geçişler çok hızlı bir şekilde gerçekleşir ve bu geçişler, onun çevresindeki insanları tehlikeye atmasına yol açar. Kevin’ın "Hayvan" kişiliği, bozukluğun şiddetli bir örneği olarak izleyiciye sunulurken, diğer kişilikleri daha sakin ve zararsız olabilir.
\Dissosiyatif Kimlik Bozukluğunun Belirtileri ve Tanısı\
Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu’nun tanısı, genellikle uzun süren gözlemler ve psikolojik testler sonrasında konur. Bu bozukluğun belirtileri şunlar olabilir:
1. **Farklı Kimlikler veya Kişilikler**: Kişi, birden fazla kişiliğe sahip olabilir ve bu kişilikler, birbirinden farklı düşünce, davranış ve duygu halleri sergileyebilir.
2. **Unutkanlık ve Hafıza Kaybı**: Farklı kişiliklerin farklı anıları olabilir ve bu durum hafıza kaybına yol açabilir.
3. **Zihinsel Boşluklar**: Kişinin zihinsel olarak boşluklara düşmesi, önemli olayları hatırlayamaması, zaman kayıpları yaşaması yaygın belirtiler arasında yer alır.
4. **İçe Dönük Davranışlar**: Kişi, bazen içsel dünyasına çekilebilir ve dış dünyadan koparak yalnız kalmayı tercih edebilir.
5. **Travmatik Geçmiş**: Çoğu DID vakasında, kişinin geçmişinde bir tür travma yaşanmış olabilir; bu travma, kişiliklerin ortaya çıkmasına neden olur.
Bu belirtiler, her hasta için farklı şekillerde kendini gösterir. Filmde Kevin’ın travmatik geçmişi, kişiliklerinin gelişmesinde anahtar rol oynamaktadır.
\Split Filmindeki Kişilikler ve Did’in Sinemaya Yansımaları\
Filmde, Kevin’ın 23 farklı kişiliği olduğu iddia edilse de, bu kişilikler çoğunlukla filmde 5 tanesiyle temsil edilmiştir. Bu kişiliklerin her biri, farklı bir yaşta ve cinsiyette olabilir. Kevin’ın kişiliklerinden "Hayvan" (The Beast) ise, en dikkat çekici ve korkutucu olanıdır. "Hayvan", Kevin’ın bir tür vahşi varlık gibi hareket etmesini sağlar ve fiziksel güç ve dayanıklılık açısından olağanüstü yeteneklere sahiptir. Diğer kişilikler, daha normal insan davranışları sergileyen, günlük yaşantısında varlık gösteren kişiliklerdir.
Film, DID’in doğru bir şekilde işlenip işlenmediği konusunda da eleştiriler almıştır. Gerçek hayattaki DID vakaları, genellikle bu kadar dramatik ve dikkat çekici değildir. Kevin’ın kişiliklerinin geçişi, çoğunlukla bir film kurgusu ve gerilim unsuru olarak tasarlanmışken, gerçek DID hastaları bu tür hızlı ve dramatik değişimler yaşamazlar.
\Split Filmindeki Yanılgılar ve Gerçeklik\
Birçok izleyici, *Split* filmindeki DID tasvirinin yanlış olduğunu veya aşırı dramatize edildiğini savunmuştur. Gerçek DID hastaları, genellikle saldırganlık göstermeyen, toplumla uyumlu bireylerdir. Ayrıca, bozukluk genellikle tedavi edilebilir. DID’in tedavisinde, uzun süreli psikoterapi ve travma odaklı terapi önemlidir. Kişilikler arasında sağlıklı bir denge oluşturulmaya çalışılır. Filmde ise "Hayvan" kişiliği gibi şiddetli bir alter ego, hastalığın daha korkutucu ve sinematik bir versiyonunu sunar.
Bununla birlikte, gerçek DID vakalarında birden fazla kişiliğin var olması her zaman böyle dramatik bir şekilde ortaya çıkmaz. Genellikle hastalar, kişilikler arasında geçiş yapmazlar; daha çok farklı kimliklere sahip olurlar ancak bu kimlikler, genellikle kişinin iç dünyasında, dış dünyada ise bir şekilde birbirlerini hissettirmezler.
\Dissosiyatif Kimlik Bozukluğunun Toplumdaki Algısı\
*Split* gibi filmler, toplumsal algıları etkileyebilir. Sinemada gördüğümüz DID hastaları, genellikle suçlu, tehlikeli ve vahşi karakterler olarak tasvir edilir. Bu tür temsiller, DID hastalarının toplumdaki yerini olumsuz etkileyebilir. Gerçek DID hastaları, bu tür bir etiketle karşılaştıklarında, daha fazla damgalanabilir ve tedavi almakta zorlanabilirler. Psikolojik bozukluklar üzerine yapılan bu tür temsillerin, toplumsal farkındalık yaratmak yerine yanlış anlamalara yol açabileceği unutulmamalıdır.
\Sonuç: Split ve Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu Arasındaki Farklar\
*Split* filmi, psikolojik bozuklukları işleyen bir gerilim filmi olarak dikkat çekse de, gerçek dünyada Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu olan bireylerin yaşadığı deneyimleri tam anlamıyla yansıtmaz. Filmde, DID'in dramatize edilmiş bir versiyonu izleyiciye sunulmakta ve bu, genellikle gerilimli bir anlatım tarzına hizmet etmektedir. Gerçek DID hastaları, genellikle şiddetli değil, daha çok içsel bir mücadeleye sahiptirler. Bu nedenle, filmin psikolojik gerçeklikten uzak olduğu söylenebilir.
Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu, son derece karmaşık ve çok yönlü bir hastalıktır. Her birey için farklı şekillerde gelişebilir ve her vaka kendine özgüdür. *Split* filmi, DID’i anlatan bir gerilim filmi olarak izleyiciye sürükleyici bir deneyim sunar, ancak gerçek DID hastaları ve tedavi süreçleri çok daha derindir ve karmaşıktır. Bu nedenle, film izleyicisinin gerçeklik ile kurgu arasındaki farkları anlaması önemlidir.