ahmetbeyler
New member
Son senelerda ve bilhassa 2022’nin başından bu yana ekonomik krizin tesirini artırması, birçok insanı yurtharicinde bir hayat kurmaya yönlendirdi. Ayrıyeten bu durumun daha trajik kararı olarak Türkiye genelinde, temelinde geçim probleminin olduğu tabir edilen intihar olayları da yaşanıyor.
Fakat bu eğilimleri ölçmek için Google’ın arama datalarına bakmak yahut bu bilgiler üzerinden sosyolojik çıkarımlar yapmak önemli biçimde yanılgılı. Çünkü Google, Trendler aracı üzerinden kamuya açık biçimde paylaştığı arama datalarında ve makul bir vakit dilimi için geçerli olacak biçimde “en epeyce şunlar arandı” istatistiği paylaşmıyor.
Her şey Cumhuriyet Müellifi Mustafa Çakır’ın, CHP Adıyaman Milletvekili Abdurrahman Tutdere ile yaptığı söyleşiyi haberleştirmesiyle başladı:
“Yurttaşın ortasında bulunduğu çaresizlik, internetteki aramalara da yansıdı” başlıklı haberdeki cümleler aslında çok net. Vatandaşların yaptıkları “Yurtdışı iş ilanları” ve “nasıl intihar edebilirim” aramalarında artış var. Fakat haberde de yalnızca bu artış bilgisinden bahsediliyor. Ek olarak bu bilgi, İçişleri Bakanlığı’nın paylaştığı “2015-2020 içinde 1155 vatandaşın intihar ettiği” bilgisi ile destekleniyor.
Google’ın 4 Temmuz 2019 – 4 Temmuz 2021 içindeki arama bilgilerini deklare ettiğı söylenen Milletvekili Tutdere, “en çok bu sözler aratıldı” biçiminde bir bilgi paylaşmamış, Mustafa Çakır’ın da yazdığı üzere bunlar yalnızca “en epeyce artış yaşanan sözlerden bazıları” olarak servis ediliyor.
Fakat varsayım edebileceğiniz üzere “internet haberciliğindeki sürat yarışı” devreye giriyor ve bu bilgi, bağlamından koparılarak kıymetli internet sitelerinde yanlışlı biçimde yer almaya başlıyor:
Haberin bir hayli farklı internet sitesinde “en hayli aratılanlar” halinde paylaşılması bir sürpriz değil, lakin bu bilgiyi aslı üzere vermeyip tık tuzağına dönüştürme davranışı şaşırtıyor. İlgili sitelerin Türkiye’nin en tanınan yayıncılarından birkaçı olduğu düşünüldüğünde durum daha da vahim bir hal alıyor.
Gerçekten haberin aslında da önemli sıkıntılar var: Artış oranı yüzde 5000 deniyor, lakin bu artışın neye kıyasla yaşandığı bilgisi yok:
Daha evvel de gündemde kendisine yer bulan, Türkiye’den yapılan “böbreğimi satmak istiyorum” aramasının altı çiziliyor. Ayrıyeten “Yurtdışı iş ilanları” ve “nasıl intihar edebilirim” aramalarındaki artışın %5000 olduğu yazılmış, hakikaten hem Cumhuriyet’te yer alan haberde birebir vakitte öteki sitelerdeki aldatıcı başlıklar altında bu artışın hangi vakit dilimine kıyasla yaşandığı bilgisi paylaşılmamış.
Pekala sahiden de Google’da “yurtdışı iş ilanları” ve “nasıl intihar edebilirim” aramaları artışta mı? Datalara -her insanın yapabileceği gibi- bakıyoruz:
NOT: Google Trendler, arama popülerliğini 100 puan üzerinden ölçüyor, yani ne kadar arama yapıldığını değil, sıklık artışını tabir ediyor.
her insanın rahatlıkla ulaşabileceği Google Trendler üzerinden, verilen tarih aralığındaki arama grafiğini denetim ettiğimizde bu biçimde bir artış nazaranmiyoruz. Google dışında, bu dataları paylaşan üçüncü parti servis UberSuggest’e bakılırsa “yurtdışı iş ilanları” ayda ortalama 40.500 sefer, “nasıl intihar edebilirim” ise ayda ortalama 1.600 sefer aratılıyor.
Şayet bahsi geçen yüzde 5000’lik artış gerçek olsa bile bu bilgiler üzerinden toplumsal ruhsal çıkarımlar yapmak epey güç. Şayet yurtdışına gitme eğilimi hakkında bilgi verilecekse Google aramalarının yanında yalnızca milletvekili tarafınca paylaşılan bilgilere değil, akademik yorumlara da gereksinim var.
Şayet intihar eğiliminde artış kelam hususuysa bunu yalnızca Google bilgilerine ve eski haberlere bakarak “ekonomik kuvvetliklere” bağlamak pek sonlu bir bakış açısı, yalnızca bir akıl yürütme. Çünkü refah seviyesi daha yüksek Japonya yahut Norveç üzere ülkelerde de intihar hadiseleri çok yüksek. Yani özetle, eğilimlerin yorumlanması gündemdeki haberlerden daha fazla akademik takviyeyle mümkün olabiliyor. Tahlil için yalnızca siyasi değişimlerin değil, kültürel değişimlerin yaşanması gerektiği çok açık ve net.
Sonuç olarak, toplumsal medyada viral olan bir dayanaksız açıklama ve çıkışa daha maruz kaldık
Bir an için durup benimsediğiniz siyasi görüşten uzaklaşıp tabloya genel olarak baktığınızda, bu tip kusurların çabucak her saftaki politikler, yöneticiler yahut bağlantılı haber siteleri tarafınca yapıldığını fark edebilirsiniz.
Fakat bu eğilimleri ölçmek için Google’ın arama datalarına bakmak yahut bu bilgiler üzerinden sosyolojik çıkarımlar yapmak önemli biçimde yanılgılı. Çünkü Google, Trendler aracı üzerinden kamuya açık biçimde paylaştığı arama datalarında ve makul bir vakit dilimi için geçerli olacak biçimde “en epeyce şunlar arandı” istatistiği paylaşmıyor.
Her şey Cumhuriyet Müellifi Mustafa Çakır’ın, CHP Adıyaman Milletvekili Abdurrahman Tutdere ile yaptığı söyleşiyi haberleştirmesiyle başladı:
“Yurttaşın ortasında bulunduğu çaresizlik, internetteki aramalara da yansıdı” başlıklı haberdeki cümleler aslında çok net. Vatandaşların yaptıkları “Yurtdışı iş ilanları” ve “nasıl intihar edebilirim” aramalarında artış var. Fakat haberde de yalnızca bu artış bilgisinden bahsediliyor. Ek olarak bu bilgi, İçişleri Bakanlığı’nın paylaştığı “2015-2020 içinde 1155 vatandaşın intihar ettiği” bilgisi ile destekleniyor.
Google’ın 4 Temmuz 2019 – 4 Temmuz 2021 içindeki arama bilgilerini deklare ettiğı söylenen Milletvekili Tutdere, “en çok bu sözler aratıldı” biçiminde bir bilgi paylaşmamış, Mustafa Çakır’ın da yazdığı üzere bunlar yalnızca “en epeyce artış yaşanan sözlerden bazıları” olarak servis ediliyor.
Fakat varsayım edebileceğiniz üzere “internet haberciliğindeki sürat yarışı” devreye giriyor ve bu bilgi, bağlamından koparılarak kıymetli internet sitelerinde yanlışlı biçimde yer almaya başlıyor:
Haberin bir hayli farklı internet sitesinde “en hayli aratılanlar” halinde paylaşılması bir sürpriz değil, lakin bu bilgiyi aslı üzere vermeyip tık tuzağına dönüştürme davranışı şaşırtıyor. İlgili sitelerin Türkiye’nin en tanınan yayıncılarından birkaçı olduğu düşünüldüğünde durum daha da vahim bir hal alıyor.
Gerçekten haberin aslında da önemli sıkıntılar var: Artış oranı yüzde 5000 deniyor, lakin bu artışın neye kıyasla yaşandığı bilgisi yok:
Daha evvel de gündemde kendisine yer bulan, Türkiye’den yapılan “böbreğimi satmak istiyorum” aramasının altı çiziliyor. Ayrıyeten “Yurtdışı iş ilanları” ve “nasıl intihar edebilirim” aramalarındaki artışın %5000 olduğu yazılmış, hakikaten hem Cumhuriyet’te yer alan haberde birebir vakitte öteki sitelerdeki aldatıcı başlıklar altında bu artışın hangi vakit dilimine kıyasla yaşandığı bilgisi paylaşılmamış.
Pekala sahiden de Google’da “yurtdışı iş ilanları” ve “nasıl intihar edebilirim” aramaları artışta mı? Datalara -her insanın yapabileceği gibi- bakıyoruz:
NOT: Google Trendler, arama popülerliğini 100 puan üzerinden ölçüyor, yani ne kadar arama yapıldığını değil, sıklık artışını tabir ediyor.
her insanın rahatlıkla ulaşabileceği Google Trendler üzerinden, verilen tarih aralığındaki arama grafiğini denetim ettiğimizde bu biçimde bir artış nazaranmiyoruz. Google dışında, bu dataları paylaşan üçüncü parti servis UberSuggest’e bakılırsa “yurtdışı iş ilanları” ayda ortalama 40.500 sefer, “nasıl intihar edebilirim” ise ayda ortalama 1.600 sefer aratılıyor.
Şayet bahsi geçen yüzde 5000’lik artış gerçek olsa bile bu bilgiler üzerinden toplumsal ruhsal çıkarımlar yapmak epey güç. Şayet yurtdışına gitme eğilimi hakkında bilgi verilecekse Google aramalarının yanında yalnızca milletvekili tarafınca paylaşılan bilgilere değil, akademik yorumlara da gereksinim var.
Şayet intihar eğiliminde artış kelam hususuysa bunu yalnızca Google bilgilerine ve eski haberlere bakarak “ekonomik kuvvetliklere” bağlamak pek sonlu bir bakış açısı, yalnızca bir akıl yürütme. Çünkü refah seviyesi daha yüksek Japonya yahut Norveç üzere ülkelerde de intihar hadiseleri çok yüksek. Yani özetle, eğilimlerin yorumlanması gündemdeki haberlerden daha fazla akademik takviyeyle mümkün olabiliyor. Tahlil için yalnızca siyasi değişimlerin değil, kültürel değişimlerin yaşanması gerektiği çok açık ve net.
Sonuç olarak, toplumsal medyada viral olan bir dayanaksız açıklama ve çıkışa daha maruz kaldık
Bir an için durup benimsediğiniz siyasi görüşten uzaklaşıp tabloya genel olarak baktığınızda, bu tip kusurların çabucak her saftaki politikler, yöneticiler yahut bağlantılı haber siteleri tarafınca yapıldığını fark edebilirsiniz.