ahmetbeyler
New member
Türkiye, son periyotların en uzun 24 saatlerinden bir adedini yaşadı. 6 vatandaşımızı kaybettiğimiz olayla ilgili soruşturma devam ederken olayın çabucak ardından Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurumu (BTK), toplumsal medya platformları üzerinden bant daraltma işlemi uyguladığını deklare etti.
Bant daraltma sürecinin niçininin, patlama daha sonrasında yayılabilecek asılsız ayrıntıların kısıtlanmaya çalışılması olduğu açıklandı. Pekala bu uygulama nasıl oluyor da tüm toplumsal medyayı bir anda ulaşılamaz hale getiriyor? Artık sizlerle, bant genişliğinin ne olduğuna ve nasıl daraltıldığına yakından bakacağız.
Bant genişliği nedir?
İnternet bant genişliği, internete bağlı bir aygıtın anlık olarak alıp, gönderdiği veri ölçüsünün ölçüsüdür. Aslında bu terimi bir vananın ucuna bağladığımız hortum üzere düşünebiliriz. Hortumun çapı ne kadar büyükse, içerisinden geçebilecek su ölçüsü da o kadar fazla olacaktır. İşte buradaki hortum çapı, internet dünyasının bant genişliğidir. Hortumu daralttığımızda akan su ölçüsü nasıl azalacaksa, bant genişliğinin daraltılması halinde de veri iletimi azalır. Hal bu biçimde olunca da açılmak istenen internet sayfalarında yavaşlama olur. Bant genişliği sıfıra kadar düşürülürse yani hortumda suyun geçebileceği bir boşluk kalmazsa o aygıtın internete erişimi olmaz. Bant genişliğinin sıfır olması ile modemin fişinin çekilmesi, internete erişim açısından aslında birebir şeydir.
Bant genişliği, birtakım durumlarda tüm internet erişimini kapsamayabilir. İşte dün yaşadığımız da aslında buydu. Toplumsal ağlar, haber yahut oyun siteleri üzere farklı kategorilerde hizmet veren internet sitelerinin, kullanıcılara ulaştırıldığı kanallar ayrılmıştır. Kanal tabirini büyük bir hortuma bağlanmış olan birden çok küçük hortum olarak düşünebiliriz. Ana hortumdan geçen su ölçüsü birebir olsa da o hortuma bağlı küçük ‘sosyal medya’ hortumu daraltıldığında doğal olarak toplumsal medya platformlarına erişim de zorlaşmış oluyor. ötürüsı ile toplumsal medya platformlarına erişim yasaklanmıyor lakin bilgiler her vakit olduğu üzere gürül gürül değil ‘damla damla’ akıyor. Dün haber siteleri yahut oyun platformlarına erişim sorunu yaşanmazken Facebook, Twitter yahut Instagram üzere mecralara neredeyse erişilemiyor olması da tam olarak bundan kaynaklıydı. Toplumsal ağların veri iletim kapasitesi düşürülmüştü.
Peki bu süreci kim yapıyor? Vanaları kısan kim?
Türkiye’de internet ile internete dair tüm kontrol, Bilgi Teknolojileri ve İrtibat Kurumu (BTK) tarafınca sürdürülmektedir. Lakin kurum, iddia edebileceğiniz üzere keyfi olarak interneti açıp kapatmıyor. Belli bir internet sitesinin ya da bir internet sitesi kümesine erişim pürüzü getirmek yahut bant genişliği kısıtlaması uygulamak, savcılardan yahut yasalardan gelen talimatlarla gerçekleştiriliyor. Buradaki sürecin nasıl işleyeceğini sağlayan yasa ise eksiksiz metnine buradaki içeriğimizden ulaşabileceğiniz, Ekim 2022’de yürürlüğe giren dezenformasyon maddesidir. Yasanın 34. hususu, bant daraltma uygulamasının nasıl yapılacağını tek tek anlatıyor:
Basın Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 34. unsurunda şu sözler yer alıyor:
“(5) Türk Ceza Kanununda yer alan;
a) Çocukların cinsel istismarı (madde 103),
b) Halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma (madde 217/A),
c) Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak (madde 302),
ç) Anayasal Sisteme ve Bu Nizamın İşleyişine Karşı Kabahatler (madde 309, 311, 312, 313, 314, 315,316),
d) Devlet Sırlarına Karşı Hatalar ve Casusluk (madde 328. 329, 330, 331, 333, 334, 335, 336, 337),
suçlarına bahis internet içeriklerini oluşturan yahut yayan faillere ulaşmak için gerekli olan bilgiler soruşturma etabında Cumhuriyet savcısı, kovuşturma etabında yargılamanın yürütüldüğü mahkeme tarafınca talep edilmesi üzerine ilgili toplumsal ağ sağlayıcının Türkiye’deki temsilcisi tarafınca isimli mercilere verilir. Bu ayrıntıların talep eden Cumhuriyet Başsavcılığı yahut mahkemeye verilmemesi durumunda, ilgili Cumhuriyet savcısı tarafınca, yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde doksan oranında daraltılması talebiyle Ankara Sulh Ceza Hakimliğine başvurulabilir. İnternet trafiği bant genişliğinin daraltılması sonucu verilmesi halinde, bu karar erişim sağlayıcılara bildirilmek üzere Kuruma gönderilir. sonucun gereği, bildirimden itibaren derhâl ve en geç dört saat ortasında erişim sağlayıcıları tarafınca yerine getirilir. Toplumsal ağ sağlayıcının, bu fıkra kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmesi halinde yaptırımlar kaldırılır ve Kuruma bildirilir.”
Bu yasa olmasa da bant daraltma uygulaması yapılabilirdi
Basın Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun yeni olduğunu, geçmişte nasıl bir uygulama yapıldığını merak etmiş olabilirsiniz. Çabucak açıklayalım: 17 Ağustos 2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 671 sayılı Kanun Kararında Kararname’nin 25. hususunda, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanununun 60. unsuruna şu fıkraların eklenmesine karar verilmişti:
“(9) Anayasanın 22 nci hususunda sayılan sebeplerden biri yahut birkaçına bağlı olarak, gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Başbakanlık, alınması gereken önlemleri belirler ve uygulanmak üzere Kuruma bildirir. Kurum Lideri, Başbakanlığın gerekli gördüğü önlemlere ait sonucunı derhal işletmecilere, erişim sağlayıcılara, bilgi merkezlerine ve ilgili içerik ve yer sağlayıcılara bildirir. Bu sonucun gereği, derhal ve sonucun bildirilmesi anından itibaren en geç iki saat ortasında yerine getirilir. Bu karar, yirmidört saat ortasında sulh ceza yargıcının onayına sunulur. Hâkim sonucunı kırk sekiz saat ortasında açıklar, aksi biçimde karar zaten kalkar.”
İşte 5809 sayılı kanuna eklenen bu kısım, Cumhurbaşkanı’na yeni bir yetki verdi. Bu yetki ile BTK, mahkeme sonucunı beklemeden harekete geçirilebildi. Dün yapılan daraltmanın bu kadar hızlı bir biçimde uygulanabilmesinin sebebi de tam olarak buydu. BTK, gelen talimat daha sonrası data akışını kısıtladı ve bu biçimdelikle bant genişliği daraltılmış oldu. Biz de ferdî kullanıcılar olarak; toplumsal medya platformlarına erişmekte sıkıntılar yaşadık…
Bant daraltma sürecinin niçininin, patlama daha sonrasında yayılabilecek asılsız ayrıntıların kısıtlanmaya çalışılması olduğu açıklandı. Pekala bu uygulama nasıl oluyor da tüm toplumsal medyayı bir anda ulaşılamaz hale getiriyor? Artık sizlerle, bant genişliğinin ne olduğuna ve nasıl daraltıldığına yakından bakacağız.
Bant genişliği nedir?
İnternet bant genişliği, internete bağlı bir aygıtın anlık olarak alıp, gönderdiği veri ölçüsünün ölçüsüdür. Aslında bu terimi bir vananın ucuna bağladığımız hortum üzere düşünebiliriz. Hortumun çapı ne kadar büyükse, içerisinden geçebilecek su ölçüsü da o kadar fazla olacaktır. İşte buradaki hortum çapı, internet dünyasının bant genişliğidir. Hortumu daralttığımızda akan su ölçüsü nasıl azalacaksa, bant genişliğinin daraltılması halinde de veri iletimi azalır. Hal bu biçimde olunca da açılmak istenen internet sayfalarında yavaşlama olur. Bant genişliği sıfıra kadar düşürülürse yani hortumda suyun geçebileceği bir boşluk kalmazsa o aygıtın internete erişimi olmaz. Bant genişliğinin sıfır olması ile modemin fişinin çekilmesi, internete erişim açısından aslında birebir şeydir.
Bant genişliği, birtakım durumlarda tüm internet erişimini kapsamayabilir. İşte dün yaşadığımız da aslında buydu. Toplumsal ağlar, haber yahut oyun siteleri üzere farklı kategorilerde hizmet veren internet sitelerinin, kullanıcılara ulaştırıldığı kanallar ayrılmıştır. Kanal tabirini büyük bir hortuma bağlanmış olan birden çok küçük hortum olarak düşünebiliriz. Ana hortumdan geçen su ölçüsü birebir olsa da o hortuma bağlı küçük ‘sosyal medya’ hortumu daraltıldığında doğal olarak toplumsal medya platformlarına erişim de zorlaşmış oluyor. ötürüsı ile toplumsal medya platformlarına erişim yasaklanmıyor lakin bilgiler her vakit olduğu üzere gürül gürül değil ‘damla damla’ akıyor. Dün haber siteleri yahut oyun platformlarına erişim sorunu yaşanmazken Facebook, Twitter yahut Instagram üzere mecralara neredeyse erişilemiyor olması da tam olarak bundan kaynaklıydı. Toplumsal ağların veri iletim kapasitesi düşürülmüştü.
Peki bu süreci kim yapıyor? Vanaları kısan kim?
Türkiye’de internet ile internete dair tüm kontrol, Bilgi Teknolojileri ve İrtibat Kurumu (BTK) tarafınca sürdürülmektedir. Lakin kurum, iddia edebileceğiniz üzere keyfi olarak interneti açıp kapatmıyor. Belli bir internet sitesinin ya da bir internet sitesi kümesine erişim pürüzü getirmek yahut bant genişliği kısıtlaması uygulamak, savcılardan yahut yasalardan gelen talimatlarla gerçekleştiriliyor. Buradaki sürecin nasıl işleyeceğini sağlayan yasa ise eksiksiz metnine buradaki içeriğimizden ulaşabileceğiniz, Ekim 2022’de yürürlüğe giren dezenformasyon maddesidir. Yasanın 34. hususu, bant daraltma uygulamasının nasıl yapılacağını tek tek anlatıyor:
Basın Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 34. unsurunda şu sözler yer alıyor:
“(5) Türk Ceza Kanununda yer alan;
a) Çocukların cinsel istismarı (madde 103),
b) Halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma (madde 217/A),
c) Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak (madde 302),
ç) Anayasal Sisteme ve Bu Nizamın İşleyişine Karşı Kabahatler (madde 309, 311, 312, 313, 314, 315,316),
d) Devlet Sırlarına Karşı Hatalar ve Casusluk (madde 328. 329, 330, 331, 333, 334, 335, 336, 337),
suçlarına bahis internet içeriklerini oluşturan yahut yayan faillere ulaşmak için gerekli olan bilgiler soruşturma etabında Cumhuriyet savcısı, kovuşturma etabında yargılamanın yürütüldüğü mahkeme tarafınca talep edilmesi üzerine ilgili toplumsal ağ sağlayıcının Türkiye’deki temsilcisi tarafınca isimli mercilere verilir. Bu ayrıntıların talep eden Cumhuriyet Başsavcılığı yahut mahkemeye verilmemesi durumunda, ilgili Cumhuriyet savcısı tarafınca, yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde doksan oranında daraltılması talebiyle Ankara Sulh Ceza Hakimliğine başvurulabilir. İnternet trafiği bant genişliğinin daraltılması sonucu verilmesi halinde, bu karar erişim sağlayıcılara bildirilmek üzere Kuruma gönderilir. sonucun gereği, bildirimden itibaren derhâl ve en geç dört saat ortasında erişim sağlayıcıları tarafınca yerine getirilir. Toplumsal ağ sağlayıcının, bu fıkra kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmesi halinde yaptırımlar kaldırılır ve Kuruma bildirilir.”
Bu yasa olmasa da bant daraltma uygulaması yapılabilirdi
Basın Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun yeni olduğunu, geçmişte nasıl bir uygulama yapıldığını merak etmiş olabilirsiniz. Çabucak açıklayalım: 17 Ağustos 2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 671 sayılı Kanun Kararında Kararname’nin 25. hususunda, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanununun 60. unsuruna şu fıkraların eklenmesine karar verilmişti:
“(9) Anayasanın 22 nci hususunda sayılan sebeplerden biri yahut birkaçına bağlı olarak, gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Başbakanlık, alınması gereken önlemleri belirler ve uygulanmak üzere Kuruma bildirir. Kurum Lideri, Başbakanlığın gerekli gördüğü önlemlere ait sonucunı derhal işletmecilere, erişim sağlayıcılara, bilgi merkezlerine ve ilgili içerik ve yer sağlayıcılara bildirir. Bu sonucun gereği, derhal ve sonucun bildirilmesi anından itibaren en geç iki saat ortasında yerine getirilir. Bu karar, yirmidört saat ortasında sulh ceza yargıcının onayına sunulur. Hâkim sonucunı kırk sekiz saat ortasında açıklar, aksi biçimde karar zaten kalkar.”
İşte 5809 sayılı kanuna eklenen bu kısım, Cumhurbaşkanı’na yeni bir yetki verdi. Bu yetki ile BTK, mahkeme sonucunı beklemeden harekete geçirilebildi. Dün yapılan daraltmanın bu kadar hızlı bir biçimde uygulanabilmesinin sebebi de tam olarak buydu. BTK, gelen talimat daha sonrası data akışını kısıtladı ve bu biçimdelikle bant genişliği daraltılmış oldu. Biz de ferdî kullanıcılar olarak; toplumsal medya platformlarına erişmekte sıkıntılar yaşadık…