Petrolden Bile Daha Pahalı Olan Bilgi Nedir, Neden Kıymetli?

ahmetbeyler

New member
Bilgi ya da İngilizce ismiyle veri artık günümüzde petrol kadar pahalı. Dataların çalınması ve korunması için milyarlarca dolar harcayan şirketler ve devletler olduğunu biliyoruz. Bunun yanı sıra şahsi bilgilerimizi göz bakılırsa nazaran satan ya da muhafazayı beceremeyen şirketler olduğu da hepimizin malumu. Bilgi nedir sorusunun cevabı ise biraz ayrıntılı zira data dediğimiz şey, aslında hakikat ellerde değilse pek de işe fayda değil.

Data ile bilgi, sık sık birbirine karıştırılan iki kavramdır. Data elde etmek, o bahis hakkında bilgi sahibi olmanın sırf birinci adımıdır. Kelam konusu datalar işlendikçe ve tahlil edildikçe ortaya bilgi çıkabilir. Çıkabilir diyoruz zira her vakit bilgiye ulaşacak kadar data elimizde olmayabilir. Gelin bilgi nedir sorusunu biraz daha yakından inceleyelim ve yarının savaşlarına niye olabilecek kadar değerli mi nazaranlim.


Bilgi nedir?

Data ya da İngilizce ismiyle veri, teknik tarifiyle; bir kişi ya da obje hakkında niteliksel ve niceliksel değişkenliklerin sayısal kıymetidir. Bilgileri ham yani işlenmemiş ve işlenmiş data olarak ayırmak mümkün. Ham bilgiler, bir uzman tarafınca incelenmediği sürece öbür beşerler için pek mana söz etmez.

İşlenmiş datalar birçok vakit sonuca yani bilgiye ulaşma yolunda atılmış kıymetli bir adımdır. Lakin birçok vakit işlenmiş datalar bile farklı bilgilerle ya da farklı datalarla birleştirilerek tahlil edilmediği takdirde sonuç yani bilgi vermez. Bu niçinle bir kişi ya da obje hakkında ne kadar fazlaca dataya ulaşılırsa bilgiye ulaşmak da o kadar sağlıklı bir surece dönüşür.

Datalar aklınıza gelen gelmeyen her alanda kullanılabilirler. Bilimsel araştırmalar, finans çalışmaları, işletme idaresi, idare bilimleri, tertip faaliyetleri ve daha birçok alanda datalar bir numaralı referanslardır. Bilgiler ışığında tahliller yapılarak bilgiye ulaşmak istenir ve bilgiye ulaştıktan daha sonra ise husus hakkında uygulama çalışmaları başlatılır.

Data ne manaya geliyor?


Data kullanmasını açıklamak ve neyi söz ettiğini anlamak için bir örnek üzerinden gidelim. Everest Dağı’nı hepimiz biliyoruz. Onun yüksekliği, ona ilişkin bir bilgidir. Everest Dağı’nın dünyanın en yüksek dağı olduğu ise ona ilişkin bir bilgidir. Everest Dağı’na çıkmanın zorluklarından bahsetmek ise bilginin işlenmesinin bir kararıdur. Yani data, bir şeye ilişkin en temel ve işlenmeye hazır kıymettir.

İngilizce data manasına gelen veri sözünün geçmişi yaklaşık 1640 yılına kadar dayanmaktadır. 1946 yılında ise bugün kullandığımız üzere aktarılabilir ve saklanabilir bilgisayar bilgisi tarifini kazanmıştır. Data sürece ise bilginin tarifi yapıldıktan kısa bir süre daha sonra 1954 yılında kullanılmıştır.

Bilginin kıymetli olduğunu ne vakit anladık?


Muhtemelen insanlık var olduğu günden beri bilgi topluyor. Ağaca bakıyor ve onun hakkında data toplayıp bilgi sahibi olmaya çalışıyor. Bulduğu bir otun öldürücü olup olmadığını anlamaya çalıştığı için onun hakkında data topluyor. Yani bilgiye ulaşmak için insan her vakit evvela merak ettiği şey hakkında data toplamaya çalışmıştır.

Günümüzdeki manasıyla dijital data ise 2010 yılı ile bir arada artan bir paha kazanmıştır. Bilgisayar ve taşınabilir aygıtlarla bir arada internet kullanmasının yaygınlaşması kararı hem bir hayli yeni data açığa çıkmış tıpkı vakitte daha epeyce bilgi muhtaçlığı doğmuştur. Pazarlama, toplumsal hizmet ve bilimsel araştırmalar bilhassa son on yılda kullanıcı bilgilerinin ne kadar değerli olduğunu anlayan alanlar içindedır.

Pekala data nasıl toplanıyor?


Temel olarak hayli fazla ayrıntıya girmeden anlatmak gerekirse data toplamak için başvurulacak iki temel kaynak vardır; birincil kaynak ve ikincil kaynak. Birincil kaynak, hakkında data toplamak istenilen ana şeydir. İkincil kaynak ise hakkında data toplamak istenilen şeye ilişkin bilgilere sahip olan ikinci şeydir.

Birincil kaynaklar birçok vakit en gerçek bedele sahip dataları sunar lakin ikincil kaynaklar birden fazla vakit kuşkulu kıymete sahip datalar sunmaktadır. Bu niçinle ikincil kaynaklardan alınan bilgiler işlenirken birden fazla vakit birincil kaynaktan gelen ham bilgilerle karşılaştırma yapılır ve referans olarak birincil kaynak bilgileri temel alınır.

Büyük şirketler bu işin neresinde?


Bu noktaya kadar bilgi nedir açık bir biçimde anlaşılması için biraz sıkıcı ayrıntılar vermiş olabiliriz lakin bu noktadan daha sonra tam olarak data niye petrol kadar pahalı bunu anlayacağız. İşte tam da bu noktada karşımıza big veri yani büyük bilgi kavramı çıkıyor. Big veri demek, sonuca yani bilgiye ulaşacak kadar epeyce data demektir. olağan olarak, buna hangi büyük şirketlerin sahip olduğunu hepimiz biliyoruz.

Kızmayın, zira büyük şirketlerin en büyük başarısı bu oldu; arasalar kolay kolay bulamayacakları tüm bilgileri kendi ellerimizle teslim ettik. Onlar da haklı olarak tüm dataları aldılar ve güzelce işlediler. Aslında kelam konusu şirketlerin bu dataları işlemesi fazlaca da kıymetli değil. en çok karşımıza tam da aradığımız esere benzeri mamüllerin reklamları çıkıyor. Pekala ya güvenlik?

Tüm bu büyük şirketler koca koca bilgilerimizi müdafaayı başaramadığı ya da bilerek sattığı vakit işler karışıyor. Deep web dediğimiz internetin yasa dışı alanında kelam konusu bilgilerin dehşetli sayılara satıldığını biliyoruz. Kredi kartı ve banka hesap ayrıntıları direkt olarak cebimizden para çalınmasına yol açarken kimlik ayrıntılarımız ise yasa dışı işlerde kullanılıyor. Yani güvendiğin şirkete dön de bir bak istedim.

Data savaşları nasıl çıkacak?


3. Dünya Savaşı kesin çıkacak ancak bildiğimiz üzere olmayacağı kesin. Saçma sapan niçinlerle senelerca savaşmış olan devletler bugün bilgi için gayret edecek. Muhalif isimleri tespit etmeye çalışacak, yalnızca düşündüğü için hatalı bulunan insanların yerini bulmak isteyecek, diktatörler halka nasıl bir zulüm uyguladıklarını hasır altı edecek.

Sayısız niçine bağlı olarak bu devletler siber hücum ve siber savunma alanında yatırım yapacaklar. O denli ki bir devlet, öbür bir devletin askeri bilgilerine sızarak kendi topraklarını bombalamasını sağlayacak. Zira artık biliyoruz ki 1’ler ve 0’lardan oluşan bilgiler sadece karmaşık sayı kümeleri değil, yaşadığımız gerçek hayatın ta kendisi.

Günümüzde artık petrolden bile daha bedelli olan bilgi nedir, nasıl toplanır, savaşa niye olacak kadar değerli mi üzere merak edilen soruları yanıtladık ve bu dijital dünya hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Dataların geleceği hakkındaki niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
 
Üst